Wpływamy na rozwój mowy dziecka przez właściwe karmienie

Prawidłowe połykanie, ssanie i gryzienie bezpośrednio wpływa na to, by cały aparat artykulacyjny (a więc język, wargi, podniebienie, uzębienie) mógł podjąć tak wyspecjalizowaną funkcję, jaką jest MÓWIENIE.

---

Do tego by powiedzieć cokolwiek niezbędne jest ćwiczenie narządów artykulacyjnych. Dzieje się to od urodzenia, stale, poprzez ssanie, łykanie, odgryzanie i żucie różnych pokarmów. Brak tego ćwiczenia (np. długie karmienie sondą, picie tylko z butelki, jedzenie wyłącznie pokarmów miksowanych) przynosi w efekcie braki we właściwym funkcjonowaniu warg i języka, nie wspominając o wadach zgryzu i uzębienia utrudniających wyraźne mówienie. Badania pediatrów, logopedów, psychologów i rehabilitantów oraz ortodontów wskazują bardzo dobitnie na potrzebę uczenia dziecka JEDZENIA RÓŻNYCH POKARMÓW. Stałe karmienie papkami ogranicza dziecku korzystanie z ważnych dla jego rozwoju zmysłów smaku i węchu i utrudnia rozwój nawet najprostszej artykulacji.
    Właściwe karmienie dziecka jest świetnym przygotowaniem do mówienia. Kiedy nasze dziecko ma trudności z jedzeniem możemy mu pomóc pobudzając funkcje pokarmowe. Do pobudzenia ruchów policzków, żuchwy, języka i przełykania możemy stosować przed każdym jedzeniem delikatny masaż.
Masaż policzków: buzia zamknięta, ruchy okrężne od nosa i warg w kierunku skroni.
Masaż przełyku: od dołu do góry, głaskanie (nie po krtani tylko bocznie).
Masaż warg: kciuk pod brodą, palec wskazujący masuje złączone wargi.
Wyciąganie płytki przedsionkowej z buzi. Silne, sprawne wargi potrzebne są podczas artykulacji wszystkich samogłosek a, o, u, e, i, y oraz spółgłosek p, b, m, f, w.
Masaż języka: od czubka masujemy prawą stronę języka, dziecko przełyka ślinę, następnie lewą stronę powierzchni języka w głąb buzi (unikamy zbyt częstego odruchu wymiotnego). Następnie brzegi języka od czubka w głąb lekko ugniatamy, masujemy.
Trzymamy delikatnie język (przez gazę), rozgniatamy delikatnie. Przesuwamy język w górę, w dół, na boki (precyzyjne ruchy języka niezbędne podczas artykulacji samogłosek i spółgłosek n, t, d, k, g, l, s, z,, ś ,ć)

Masaż dziąseł: górne od góry do dołu,
dolne od dołu ku górze.
Kierunek masażu dziąseł (jak obrazowo wyjaśnia ortodonta dr E. Radwańska) „od czerwonego do białego” (w literaturze często spotykamy informację o masowaniu w kierunku odwrotnym). Masaż dziąseł pobudza odruch żucia – wykonujemy go tuż przed posiłkiem.
    Często boimy się, że dziecko zakrztusi się stałym pokarmem, że nie będzie go umiało wypluć. Musimy jednak zachęcać dziecko do poznania różnych smaków, odczuwania, że coś twardego jest w buzi i skłaniać do ruchów żuchwą, językiem. Jednym ze sposobów jest włożenie w gazę kawałka pomarańczy lub miękkiego jabłka – położenie na dziąsłach (okolice zębów trzonowych), dziecko zaciska zęby, czuje smak, zaczyna żuć lub wypluwać nie może się zakrztusić a język i żuchwa pobudzone są do ruchów. Możemy również położyć na zęby trzonowe biszkopty, banan, miękki ugotowany kartofel – poruszyć żuchwą dziecka w górę, na dół, na boki. Bardzo istotne jest by przechodzić wolno od rzadkich do coraz gęstszych papek. Jedzenie rozmoczonej bułki, wkładanie rozmoczonych bułek do papek stopniowo oswaja dziecko z czymś twardszym w papce. Systematyczne zmienianie konsystencji papek – wkładanie coraz więcej twardego może zmienić nawyki dziecka. Jest to długa i mozolna praca, ale bardzo potrzebna by zrobić następny krok w rozwoju naszego dziecka (opisała to najlepiej jedna z matek – pani Beata Siepracka).

---

Opracowanie na postawie M. Borkowska „Usprawnianie czynności karmienia u dzieci z mózgowym porażeniem” ABC Rehabilitacji Dzieci Warszawa 1989 Materiały z warsztatów szkoleniowych

Wróć do spisu treści